[ Pobierz całość w formacie PDF ]

a jej minister obrony, wyższy oficer Armii Czerwonej, zdecydowany byÅ‚ chro-
nić ten lądowy pomost do okupowanej przez Sowiety strefy Niemiec. Nowa
Polska, rzekoma wyrazicielka ideologii, która nigdy nie znalazÅ‚a oparcia w pol-
skim narodzie, paÅ„stwo, którego geopolitycznym raison d être byÅ‚o bezpieczeÅ„-
stwo ZwiÄ…zku Sowieckiego, byÅ‚a wspólnym wytworem Armii Czerwonej i ma-
Å‚odusznej polityki zachodniej.  Wyzwolenie Polski w roku 1945 byÅ‚o w istocie
pozorne.
Wszystko to wywarło trwały wpływ na Karola Wojtyłę.  Jałta dla niego
stała się czymś więcej niż okrutną prawdą, że Polska, jak mniemano, jeden ze
zwyciÄ™zców w drugiej wojnie Å›wiatowej, w rzeczywistoÅ›ci byÅ‚a podwójnie prze-
grana.  JaÅ‚ta byÅ‚a tryumfem kÅ‚amliwego i nieludzkiego realizmu przemocy
nad moralnymi obietnicami, jakie zachodni alianci składali Polsce przed 1939
rokiem i podczas wojny.  JaÅ‚ta oznaczaÅ‚a, że ci, którzy uważali siebie za siÅ‚y
wolności, znowu przymknęli oczy, kiedy stanęli wobec innej totalitarnej siły.
Druga wojna Å›wiatowa skoÅ„czyÅ‚a siÄ™ nie odbudowaniem wolnoÅ›ci i przywró-
ceniem praw narodów, ale rozciągnięciem komunistycznego totalitaryzmu na
wiÄ™kszÄ… część Europy i inne części Å›wiata.  JaÅ‚ta byÅ‚a olbrzymiÄ… niesprawie-
dliwoÅ›ciÄ… i Å¼aden trwaÅ‚y pokój nie mógÅ‚ zostać zbudowany na takim funda-
mencie. Polityka, nawet Å›wiatowa polityka, nie jest tylko sprawÄ… siÅ‚y. W grÄ™
wchodzą też kwestie moralne.
Podczas gdy Polska na nowo zakuwana byÅ‚a w kajdany przez komunizm 
proces, o którym Stalin wyraziÅ‚ siÄ™, że przypomina  próbÄ™ osiodÅ‚ania krowy 135
 książę arcybiskup Sapieha, ubrany w zniszczony stary pÅ‚aszcz i kapelusz,
odwiedzał archidiecezjalną garkuchnię, by upewnić się, że zupa wydawana
133
Tamże, s. 672 673.
134
Na temat Gomułki zob. tamże, s. 675 676.
135
Davies, Serce Europy, s. 23.
do
y
Å‚
edycji
Papieskiego
VI
Materia
Konkursu
Trzecia Rzesza przeciw królestwu prawdy 105
pozbawionym Å›rodków do życia doktorom, prawnikom, profesorom i innym
przedstawicielom wolnych zawodów w  wyzwolonym Krakowie ma wÅ‚aÅ›ci-
wą jakość. Miała136.
AD ALTARE DEI
PoÅ›ród caÅ‚ej ironii i tragedii  wyzwolenia Polski, życie w krakowskim se-
minarium stopniowo wracało do stanu zbliżonego do normalności. Uniwersy-
tet JagielloÅ„ski wynurzyÅ‚ siÄ™ z podziemia i Karol WojtyÅ‚a koÅ„czyÅ‚ trzeci rok
swoich studiów teologicznych, kiedy na Zachodzie cichła wojna. Został wy-
brany na wiceprezesa Bratniej Pomocy na uniwersytecie, organizacji, która zaj-
mowała się rozdzielaniem zachodniej pomocy zubożałym studentom. Jego oso-
biste przejÄ™cie siÄ™ życiem w ubóstwie nadal robiÅ‚o wrażenie na seminaryjnych
kolegach. Kiedy Mieczysław Kotlarczyk posłał mu nowy sweter, on oddał go
żebrakowi137.
Po letnich wakacjach w parafii w Raciborowicach pod Krakowem w jesieni
1945 roku Karol rozpoczÄ…Å‚ swój czwarty i ostatni przed Å›wiÄ™ceniami rok teologii,
pracując jednocześnie jako asystent prowadzący zajęcia dla studentów na Wy-
dziale Teologicznym. Między jego profesorami był ksiądz Ignacy Różycki. Ten
wymagający teolog zauważył, że jego uczeń umieszcza u góry każdej strony każ-
dego oddawanego wypracowania małą inskrypcję:  Do Jezusa przez Maryję ,
albo  Jezus, Maria, Józef . Karol wyrobiÅ‚ sobie już przed laty ten zwyczaj, i bÄ™-
dzie on trwał przez całe jego pisarskie życie. Różycki zachęcił Wojtyłę do zainte-
resowania się św. Janem od Krzyża. Karol zaś sam dalej uczył się hiszpańskiego,
co zaczął robić rok przedtem, posługując się słownikiem niemiecko-hiszpańskim;
jego celem byÅ‚o czytanie karmelitaÅ„skiego mistyka w oryginale138.
RzeczywiÅ›cie Karol od pewnego czasu zmagaÅ‚ siÄ™ z pytaniem, czy nie po-
winien wstÄ…pić do klasztoru karmelitów bosych w Czernej, by wieść życie kon-
templacyjne w caÅ‚kowitym oderwaniu od Å›wiata. W pewnym momencie w ro-
ku 1945 postawiÅ‚ w koÅ„cu to pytanie KsiÄ™ciu Arcybiskupowi, który odpowie-
dział krótko:  Najpierw dokończ to, co zacząłeś . Energiczna odpowiedz
Sapiehy rozwiÄ…zaÅ‚a problem. W ponad pół wieku pózniej Jan PaweÅ‚ II bÄ™dzie
opowiadał, że pomimo żywego zainteresowania Janem od Krzyża, nie sądzi,
 by miał bardzo głębokie powołanie do karmelitów 139.
136
Rozmowa autora z EmiliÄ… Ehrlich OSU, 21 marca 1997.
137
Ten ostatni incydent wydarzyÅ‚ siÄ™ po okupacji, kiedy seminarium zostaÅ‚o z powrotem
przeniesione do swojej dawnej siedziby koło katedry wawelskiej; zob. Boniecki, Kalendarium,
 Studia teologiczne .
138
Tamże.
139
Rozmowa autora z papieżem Janem PawÅ‚em II, 10 wrzeÅ›nia 1996.
do
y
Å‚
edycji
Papieskiego
VI
Materia
Konkursu
106 Z podziemia
Zaraz po wojnie Karol dowiedziaÅ‚ siÄ™ o ofierze ojca Maksymiliana Marii
Kolbego w oÅ›wiÄ™cimskim bunkrze gÅ‚odowym. ZamÄ™czony franciszkanin,
który oddał życie dla ocalenia innego więznia, żonatego człowieka mającego
dzieci, stał się wzorem kapłana przeżywającego swoje powołanie jako alter
Christus,  drugi Chrystus , przez caÅ‚kowite ogoÅ‚ocenie w sÅ‚użbie swojemu lu-
dowi. IdeaÅ‚ ten wpajano w krakowskim seminarium przez wspólne odma-
wianie  Litanii do Chrystusa KapÅ‚ana i %7Å‚ertwy , głównego ogniwa semina-
ryjnej pobożności, opartej na nowotestamentalnym Liście do Hebrajczyków.
Litania, która obejmuje kilkanaście wezwań do Jezusa Chrystusa jako zbaw-
czej ofiary, wpajała seminarzystom, że  umieranie dla siebie  dar z siebie
i ofiarowanie samego siebie  jest sednem każdego poważnie przeżywanego
chrzeÅ›cijaÅ„skiego powoÅ‚ania, a zwÅ‚aszcza powoÅ‚ania do kapÅ‚aÅ„stwa140. Ta idea
daru z siebie bÄ™dzie siÄ™ ciÄ…gle pojawiać w Å¼yciu i dziele WojtyÅ‚y i stanie siÄ™
jednym z kluczowych pojęć w jego filozofii osoby ludzkiej i ludzkiego dzia-
Å‚ania moralnego.
KAPAAN
18 lutego 1946 roku Adam Stefan Sapieha został mianowany kardynałem
przez papieża Piusa XII. Kiedy wróciÅ‚ w marcu do Krakowa, powitaÅ‚a go na
dworcu grupa studentów, którzy uczcili tego wielkiego bohatera czasu okupa-
cji, podnoszÄ…c jego auto i niosÄ…c je wraz z nowym ksiÄ™ciem KoÅ›cioÅ‚a do bazyli-
ki Mariackiej141. Na seminaryjnej uroczystoÅ›ci z racji otrzymania przez SapiehÄ™
kapelusza kardynalskiego Karol WojtyÅ‚a deklamowaÅ‚ jednÄ… z homilii ksiÄ™dza
Hieronima Kajsiewicza na temat religijnego znaczenia patriotyzmu  a temat
ten został wybrany nieprzypadkowo142.
Na przeÅ‚omie czerwca i lipca 1946 roku WojtyÅ‚a pomyÅ›lnie zdaÅ‚ egza- [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • annablack.xlx.pl
  •