[ Pobierz całość w formacie PDF ]
OkreSla te¿ dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, jakie powinni
spe³niaæ lekarze przeprowadzaj¹cy badania profilaktyczne oraz spra-
wuj¹cy profilaktyczn¹ opiekê zdrowotn¹ nad pracownikami, nie-
zbêdn¹ z uwagi na warunki pracy (§ 1 powo³anego rozporz¹dzenia
z dnia 30 maja 1996 r.).
Powo³ane rozporz¹dzenie nie narusza przepisów dotycz¹cych
badañ lekarskich osób przyjmowanych do pracy i pracowników:
1) zatrudnionych na polskich statkach morskich,
2) dla których w mySl obowi¹zuj¹cych przepisów uzyskanie
odpowiedniego orzeczenia lekarskiego jest warunkiem nabycia lub
posiadania uprawnieñ do wykonywania okreSlonego zawodu lub
czynnoSci b¹dx jest niezbêdne ze wzglêdów sanitarno-epidemiolo-
gicznych,
3) skierowanych do pracy za granic¹ w celu realizacji budow-
nictwa eksportowego i us³ug zwi¹zanych z eksportem, zgodnie z od-
rêbnymi przepisami (§ 13 powo³anego rozporz¹dzenia z dnia 30
maja 1996 r.).
Zakres oraz czêstotliwoSæ badañ profilaktycznych okreSlaj¹
wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badañ profilak-
tycznych, stanowi¹ce za³¹cznik nr 1 do powo³anego wy¿ej rozporz¹-
dzenia. Lekarz s³u¿by medycyny pracy przeprowadzaj¹cy badania
profilaktyczne mo¿e poszerzyæ zakres tych badañ o dodatkowe ba-
dania specjalistyczne, a tak¿e wyznaczyæ krótszy termin nastêpnego
badania, ni¿ okreSlony we wskazówkach metodycznych, je¿eli jest
to niezbêdne dla prawid³owej oceny stanu zdrowia osoby przyjmo-
wanej do pracy lub zatrudnionego ju¿ pracownika. Badanie profilak-
tyczne koñczy siê orzeczeniem lekarskim stwierdzaj¹cym brak prze-
ciwwskazañ zdrowotnych do pracy na okreSlonym stanowisku lub
przeciwwskazania zdrowotne do pracy na danym stanowisku (§ 2
powo³anego rozporz¹dzenia z dnia 30 maja 1996 r.).
200
Istotne znaczenie ma równie¿ obowi¹zek ustanowiony w art.
229 § 5 k.p., zgodnie z którym pracodawca zatrudniaj¹cy pracow-
ników w warunkach nara¿enia na dzia³anie substancji i czynników
rakotwórczych lub py³Ã³w zw³Ã³kniaj¹cych jest obowi¹zany zapewniæ
tym pracownikom okresowe badania lekarskie tak¿e:
1) po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami,
czynnikami lub py³ami,
2) po rozwi¹zaniu stosunku pracy, je¿eli zainteresowana osoba
zg³osi wniosek o objêcie takimi badaniami.
Pracodawca jest obowi¹zany przechowywaæ orzeczenia lekarskie
wydane na podstawie badañ lekarskich (art. 229 § 7 k.p.).
Na jakiej podstawie przeprowadza siê badania profilaktyczne?
Badania profilaktyczne przeprowadza siê na podstawie skiero-
wania wydanego przez pracodawcê, które powinno zawieraæ:
" okreSlenie rodzaju badania profilaktycznego (wstêpne, okreso-
we, kontrolne),
" w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników
przenoszonych na inne stanowiska pracy okreSlenie stanowiska
pracy, na którym osoba ta ma byæ zatrudniona, przy czym praco-
dawca mo¿e wskazaæ w skierowaniu dwa lub wiêcej stanowisk pra-
cy, w kolejnoSci odpowiadaj¹cej potrzebom pracodawcy,
" w przypadku pracowników okreSlenie stanowiska pracy, na
którym pracownik jest zatrudniony,
" informacje o wystêpowaniu na stanowisku lub stanowiskach
pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uci¹¿li-
wych oraz aktualne wyniki badañ i pomiarów czynników szkodli-
wych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach (§ 4 powo³a-
nego rozporz¹dzenia z dnia 30 maja 1996 r.).
Czy pracodawca mo¿e dopuSciæ do pracy pracownika bez aktual-
nego orzeczenia lekarskiego?
Zgodnie z art. 229 § 4 k.p., pracodawca nie mo¿e dopuSciæ do
pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdza-
j¹cego brak przeciwwskazañ do pracy na okreSlonym stanowisku.
Jak orzek³ SN w wyroku z dnia 23 listopada 1999 r., II UKN
201
208/99 (Pr. Pr. 2001, nr 4, s. 34), dopuszczenie pracownika do wy-
konywania pracy na podstawie aktualnego okresowego zaSwiadcze-
nia lekarskiego, zawieraj¹cego obiektywnie b³êdn¹ ocenê jego zdol-
noSci do pracy, stanowi zewnêtrzn¹ przyczynê wypadku przy pracy
w rozumieniu ustawy wypadkowej. SN wskaza³ przy tym, ¿e obo-
wi¹zek dopuszczenia do pracy pracownika, który posiada aktualny
wynik badania okresowego, nie ma charakteru bezwzglêdnego. Nie
chodzi bowiem o przedstawienie jakiegokolwiek zaSwiadczenia le-
karskiego, lecz takiego, które zawiera prawid³ow¹ ocenê zdolnoSci
pracownika do pracy na danym stanowisku, dokonan¹ po przepro-
wadzeniu wszystkich badañ wymaganych od pracownika zgodnie
z obowi¹zuj¹cymi przepisami (zob. te¿ wyrok SN z dnia 18 sierp-
nia 1999 r., II UKN 89/99, OSNAP 2000, z. 20, poz. 762). Podob-
nie te¿ wypowiedzia³ siê SN w wyroku z dnia 5 wrzeSnia 1996 r.,
II PRN 9/96 (OSNAP 1997, z. 5, poz. 70), w którym uzna³, ¿e do-
puszczenie do pracy maszynisty kolejowego bez przeprowadzenia
badañ kontrolnych i po up³ywie terminu obowi¹zuj¹cego do prze-
prowadzenia takich badañ, mo¿e stanowiæ przyczynê zewnêtrzn¹
uzasadniaj¹c¹ uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy. Warto rów-
nie¿ zwróciæ uwagê na wyrok NSA z dnia 7 listopada 2002 r.,
II S.A. 3358/01 (Pr. Pr. 2003, nr 3, s. 38 40), wed³ug którego legi-
tymowanie siê wynikami specjalistycznymi badañ lekarskich,
stwierdzaj¹cych zdolnoSæ do wykonywania okreSlonego zawodu lub
czynnoSci, nie zwalnia z obowi¹zku poddawania siê wstêpnym ba-
daniom lekarskim, o których mowa w art. 229 § 1 k.p.
Jaki obowi¹zek ci¹¿y na pracodawcy w razie stwierdzenia
u pracownika objawów choroby zawodowej?
W mySl przepisów art. 230 k.p., w razie stwierdzenia u pracow-
nika objawów wskazuj¹cych na powstawanie choroby zawodowej,
pracodawca jest obowi¹zany, na podstawie orzeczenia lekarskiego,
w terminie i na czas okreSlony w tym orzeczeniu, przenieSæ pracow-
nika do innej pracy nie nara¿aj¹cej go na dzia³anie czynnika, który
wywo³a³ te objawy. Je¿eli przeniesienie do innej pracy powoduje
obni¿enie wynagrodzenia, pracownikowi przys³uguje dodatek wy-
równawczy przez okres nieprzekraczaj¹cy 6 miesiêcy. Podstaw¹
202
przeniesienia pracownika do innej pracy nie nara¿aj¹cej go na dzia-
³anie czynnika, który wywo³a³ objawy choroby zawodowej, jest
orzeczenie lekarskie wydane w trybie okreSlonym w powo³ywanym
wczeSniej rozporz¹dzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Spo³ecznej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]